دسته‌بندی‌ها

قطعات مکانیک صنعتی / گیربکس
403 کالا

انواع گیربکس صنعتی

قبل از بیان انواع گیربکس صنعتی بهتر است کمی با نحوه عملکرد این ابزار آشنا شویم. در ابزارها و ماشین‌آلات مختلف از سیستم‌های انتقال قدرت به منظور انتقال نیرو از نقطه‌ای به نقطه دیگر استفاده می‌شود. گیربکس صنعتی یکی از ابزارهای سیستم انتقال قدرت است که بین تولید کننده قدرت (مثلا موتور الکتریکی) و مصرف کننده قدرت قرار می‌گیرد. به طور خلاصه گیربکس صنعتی با دو متغیر سر و کار دارد: سرعت دوران و گشتاور. ابزارها و ماشین آلات در صنایع مختلف برای عملکرد صحیح و بهینه به گشتاور ورودی متفاوتی نیاز دارند. برای تامین گشتاور مورد نیاز این ابزارها از گیربکس صنعتی استفاده می‌شود.

گیربکس‌ها بعد از موتور یا سر راه قطعات صنعتی قرار می‌گیرند و با تغییر سرعت چرخش چرخ دنده قادر به تعیین گشتاور مطلوب هستند. به طور کلی گیربکس‌ها در دو نوع افزاینده و کاهنده طراحی می‌شوند. گیربکس های افزاینده کمتر متداول هستند و اکثر گیربکس‌هایی که برای مصارف صنعتی استفاده می‌شوند از نوع گیربکس های کاهنده هستند. گیربکس کاهنده دور موتور بالا را تبدیل به دور موتور کم همراه با گشتاور زیاد می‌کند. منظور از کاهنده بودن این است که سرعت دور موتور کاهش می‌یابد. با کاهش سرعت دور، گشتاور افزایش می‌یابد. به همین ترتیب گیربکس افزاینده سرعت دور کم همراه با گشتاور زیاد را تبدیل به سرعت دور بالا همراه با گشتاور کم می‌کند. از گیربکس‌های افزاینده در صنایعی مثل تولید توربین‌های بادی و صنایع پتروشیمی، پالایشگاهی و عمدتا در راکتورها و سانتریفیوژ ها که حرکت چرخشی با دور بالا مورد نیاز است استفاده می‌شود. گستره استفاده از گیربکس‌های کاهنده وسیع تر از گیربکس صنعتی افزاینده است. گیربکس‌های صنعتی بر اساس شکل ظاهری و نوع عملکردی که دارند به دسته‌های مختلفی مثل گیربکس خورشیدی، حلزونی، هلیکال (شافت مستقیم)، کرانویل (شافت بغل) و آویز تقسیم می‌شوند.

گیربکس حلزونی (Worm Gearbox) به دلیل ساختار و زاویه خروجی آن‌ها به دلیل متعامد بودن دارای کاربردهای فراوانی هستند. یکی دیگر از ویژگی‌های این گیربکس‌ها نرم و روان کار کردن آن‌هاست؛ به همین دلیل در آسانسور و بالابرها که نیاز به راه اندازی نرم است از این گیربکس‌های حلزونی استفاده فراوانی می‌شود. در گیربکس هلیکال (Helical Gearbox) که به گیربکس شافت مستقیم هم شناخته می‌شود سطح تماس بین دو دنده بیشتر از حالت عادی است؛ به همین دلیل بازدهی بالایی دارد. گیربکس صنعتی آویز (Parallel Shaft Gearbox) توانایی ایجاد گشتاور بالایی دارد که دلیل آن، قابلیت چند محوره بودن گیربکس‌های آویز است. گیربکس کرانویل (Crown Wheel Gearbox) یا شفت بغل، قابلیت انتقال گشتاور در زاویه 90 درجه را ایفا می‌کند. گیربکس خورشیدی (Planetary Gearbox) مناسب استفاده در دورها و توان‌های بالا هستند که در دو نوع تک استیچ و چند استیج تولید و عرضه می‌شوند.

فاکتورهای تاثیرگذار در قیمت و خرید گیربکس صنعتی

عوامل مختلفی در تعیین قیمت یک گیربکس تاثیرگذار هستند. همین عوامل کیفیت نهایی حاصل کار را تحت تاثیر قرار می‌دهند. قبل از اقدام به خرید گیربکس صنعتی بهتر است با مهمترین فاکتورهای تاثیرگذار در انتخاب گیربکس مناسب آشنا شوید. در انتخاب گیربکس صنعتی توجه به مواردی همانند میزان نیروی وارد شده به موتور، دور خروجی از موتور گیربکس، دور ورودی به موتور گیربکس، میزان نیروی گشتاور خروجی از موتور گیربکس و نسبت تبدیل که از حاصل تقسیم عدد دور ورودی به عدد دور خروجی در موتور گیربکس بدست می آید، لازم و ضروری است. نکته‌ای که در نحوه انتخاب گشتاور و توان یک گیربکس صنعتی باید مورد توجه قرار گیرد این است که تعیین سرعت مطلوب دور موتور و نیروی گشتاور بر اساس نوع کاربری الکتروگیربکس فرآیند سخت و پیچیده‌ای است و بر اساس نوع موتور و نیروهای وارده متغیر است. با توجه به مشخصات فنی و کاتالوگ الکتروگیربکس و توان گشتاور و دور خروجی مورد نیاز و همچنین ورودی‌ها می‌توان گشتاور و توان الکتروگیربکس مناسب را تعیین کرد. پس به طور کلی قبل از خرید گیربکس صنعتی باید در رابطه با موارد زیر تصمیم گیری شود: سرعت ورودی و خروجی گیربکس، پیکربندی گیربکس، گشتاور خروجی مورد نیاز، دور ورودی و خروجی مورد نیاز، مقدار بار، ساعت کارکرد دستگاه در روز، توان ورودی قسمت محرک سیستم، فضای نصب گیربکس، دمای محیط کار و ... .

کاربرد گیربکس

گیربکس صنعتی قادر به تحمل توان‌های بالایی است؛ به همین دلیل در صنایع مختلف کاربرد دارد. از متداول‌ترین کاربردهای گیربکس صنعتی می‌توان به صنایع فولاد، سیمان، سنگ و سرامیک، صنعت مس و روی، میکسر بتن، صنایع غذایی و ... اشاره کرد. همچنین در حمل و نقل ریلی برای کشیدن واگن های مسافری، در خطوط انتقال آب و نفت مانند گیربکس شیر آلات کشویی، در انواع بالابرها (عموماً از گیربکس حلزونی استفاده می شود که برگشت پذیر نیست)، در کشاورزی و خصوصاً آبیاری بارانی از گیربکس افزاینده یا گیربکس پشت تراکتوری نیز گیربکس‌ها کاربرد دارند.

قسمت‌های مختلف گیربکس صنعتی

یک گیربکس صنعتی از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. می‌توان گفت مهمترین بخش یک گیربکس، چرخ دنده است. بسته به نوع گیربکس و کارکردی که برای آن ساخته شده است، چرخ دنده‌ها شکل‌های متفاوتی خواهند داشت. یکی دیگر از بخش‌های یک گیربکس صنعتی پوسته آن است. جنس پوسته معمولا از چدن ریخته گری شده است و دنده‌ها در درون پوسته گیربکس قرار می‌گیرند. یکی دیگر از بخش‌های یک گیربکس صنعتی شفت‌های ورودی و خروجی آن است که می‌تواند به دو شکل باشد: سوراخ (Hollow) و یا شفت (Shaft). یاتاقان یکی دیگر از اجزای گیربکس است که برای تحمل بارهای شعاعی و محوری استفاده می‌شود. برای محافظت از یاتاقان‌های گیربکس از عوامل خارجی مثل گرد و غبار از نشت بند یا کاسه نمد استفاده می‌شود.

بهترین برندهای گیربکس

برندهای داخلی و خارجی مختلفی اقدام به عرضه گیربکس صنعتی می‌کنند. در این قسمت به بررسی بهترین برندهای گیربکس صنعتی می‌پردازیم. شرکت سهند دور یکی از تولیدکنندگان داخلی گیربکس صنعتی است که در سال 1362 و در اصفهان تاسیس شده است. گیربکس های سهند در مدل‌های مختلفی مثل vf نرمال، vf-fc، mvf نرمال، mvf-fc، W series، SN series، REG series و ... عرضه می‌شوند. گیربکس شاکرین یکی دیگر از برندهای مطرح در این حوزه است. این برند در سال 1354 و در اصفهان تاسیس شده است. شاکرین علاوه بر تولید انواع گیربکس های حلزونی و هلیکال اقدام به تولید انواع گیربکس‌های خاص صنعتی مثل دنده تخت، دنده جناغی و ... نیز کرده است. گیربکس شریف یکی دیگر از برندهای مطرح داخلی در حوزه تولید گیربکس است. برند شریف در سال 1363 تاسیس شده است. از دیگر برندهای مطرح در حوزه تولید گیربکس می‌توان به رهنما، شهباز گیربکس، پارس گرجی صنعت و ... اشاره کرد. برندهای خارجی SEW، Yilmaz، Motovario، Siti، Rossi و ... نیز از برندهای مطرح تولید کننده گیربکس هستند.

پرسش و پاسخ درباره گیربکس

گیربکس‌های صنعتی بر حسب شکل ظاهری و نوع عملکرد به دسته‌های مختلفی مثل گیربکس حلزونی، هلیکال یا شفت مستقیم، آویز، کرانویل یا شفت بغل و خورشیدی تقسیم می‌شوند.گیربکس‌های صنعتی بر حسب شکل ظاهری و نوع عملکرد به دسته‌های مختلفی مثل گیربکس حلزونی، هلیکال یا شفت مستقیم، آویز، کرانویل یا شفت بغل و خورشیدی تقسیم می‌شوند.

سرعت ورودی و خروجی گیربکس، پیکربندی گیربکس، گشتاور خروجی مورد نیاز، دور ورودی و خروجی مورد نیاز، مقدار بار، ساعت کارکرد دستگاه در روز، توان ورودی قسمت محرک سیستم، فضای نصب گیربکس، دمای محیط کار و ... .

گیربکس های کاهنده با کاهش سرعت دور، گشتاور خروجی را افزایش می‌دهند؛ در حالی که گیربکس های افزاینده با کاهش گشتاور، سرعت دور را افزایش می‌دهند.

به طور کلی گیربکس خورشیدی دارای بیشترین راندمان (تا 98 درصد) است در حالی که گیربکس هلیکال راندمانی بین 80 تا 90 درصد دارد و راندمان گیربکس حلزونی بین 45 تا 55 درصد است.

دلیل صدای غیرطبیعی در گیربکس‌ها معمولا یکی از موارد زیر است: روغن ناکافی، شکستگی چرخ دنده، خرابی بیرینگ، بار اضافی و عدم تراز بودن الکتروموتور و مصرف کننده نیرو. راه حل‌های کاهش صدای گیربکس عبارتند از: خارج کردن روغن کثیف و افزودن روغن تازه، تعویض چرخ دنده، تعویض بیرینگ، کاهش بار یا تعویض سایز گیربکس و اصلاح مونتاژ گیربکس.