محافظ برق چیست؟


محافظ‌های برق برای محافظت لوازم برقی در برابر افزایش بیش اندازه‌ی جریان برق، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این وسیله در مسیر ورودی برق قرار گرفته و در صورت افزایش ناگهانی و خارج از محدوده‌ی ولتاژ، توان و جریانِ وسیله برقی، اتصال برق را قطع می‌کند و در صورت برگشت شرایط عادی و استاندارد، مسیر ورود جریان را به وسیله الکتریکی وصل می‌کند. از این محافظ ها برای مصارف خانگی و صنعتی استفاده می‌شود و در لوازم خانگی اعم از تلویزیون و یخچال و پکیج و کولر گازی کاربرد دارد که برای هر کدام باید بر اساس توان خروجی دستگاه، محافظ برق مناسب را انتخاب کرد.
اگر ولتاژ ورودی برق به مدت حداقل 3 نانو ثانیه افزایش یا کاهش یابد، وسیله برقی دچار شوک الکتریکی شده و احتمال سوختن آن بالا می‌رود. در نتیجه وظیفه محافظ برق، حفاظت از وسیله برقی از شوک الکتریکی است.


عوامل مؤثر بر روی ولتاژ:


• اشکال و اختلال در سیستم برق رسانی اداره برق
• مصرف بیش از اندازه برق توسط مصرف کننده
• رعد و برق
به این نکته توجه کنید که اگر شدت رعد و برق زیاد باشد، استفاده از محافظ برق تأثیری ندارد و بهتر است از ups استفاده کنید.
نکته قابل توجه دیگر، تأخیر در روشن شدن محافظ در زمان اتصال آن به پریز برق است که به علت نیاز به زمان برای رسیدن ولتاژ به مقدار ثابت و بدون نوسان است.


راهنمای خرید محافظ برق

هنگام خرید محافظ برق بهتر از از چند نکته مهم آگاه شوید:
• میزان ژول: حداکثر انرژی که محافظ جذب می‌کند. برای لوازم خانگی نیازمند محافظ با حداقل ژول 600 هستید.
• جنس بدنه: جنس بدنه‌ی محافظ برق از ABS و ضد آتش است.
• علامت و شاخص استاندارد: تمام محافظان برق نیازمند استاندارد هستند. از معتبرترین استانداردها می‌توان FCC و CE را نام برد. شاخص استاندارد برق در ایران، جریان 220 ولت و فرکانس 50 هرتز است و هرگونه افزایش و کاهش از این مقادیر، نوسان برق محسوب شده و محافظ برق وظیفه جلوگیری از عبور آن را دارد.
• طول، جنس و نمره کابل: طول سیم محافظ برق را متناسب با اندازه وسیله و فاصله آن از محافظ برق انتخاب کنید.
• کلید ON/OFF: متناسب با وسیله برقی‌تان، این ویژگی را مد نظر قرار دهید. به عنوان مثال یخچال و فریزر از جمله لوازم همیشه روشن و متصل به برق هستند، بنابراین کلید روشن و خاموش برای محافظ نیاز ندارند. در صورتی که لوازمی چون تلویزیون و کولر گازی و پکیج به کلید ON/OFF نیازمند هستند.
• دو شاخه ارت دار: به دلیل فلزی بودن بدنه‌ی برخی لوازم برقی و امکان عبور جریات برق از بدنه آنها و احتمال برق گرفتگی، برای ساخت برخی دستگاه‌ها از پروفیل‌های ارت دار استفاده می‌شود.
• نمایشگر برای میزان ولتاژ، آمپر و توان مصرفی: برخی از محافظ‌های برق موجود در بازار، فقط در صورت افزایش بیش از اندازه ولتاژ ورودی واکنش نشان داده و جریان برق را قطع می‌کنند و در مقابل افزایش و یا کاهش آمپر و توان مصرفی بی تأثیر هستند.
• در دسترس بودن فیوز محافظ: از مزیت‌های در دسترس بودن فیوز محافظ برق این است که در صورت سوختن فیوز، بتوان به راحتی آن را تعویض کرد.

• زمان پاسخگویی: محافظ برق باید زمان پاسخگویی مناسبی داشته باشد به این معنی که شوک الکتریکی و نوسان را شناسایی کند. بنابراین هرچه زمان پاسخگویی کمتر باشد، سرعت واکنش در برابر قطع جریان برق نیز بالاتر می‌رود.
• تعداد خروجی محافظ برق: تعداد خروجی در محافظ برق، بستگی به تعداد لوازم برقی‌ای دارد که قصد اتصال آنها به محافظ برق را دارید.

پرسش و پاسخ درباره محافظ برق

وظیفه محافظ برق، حفظ جریان برق از پریز به وسیله برقی است و در صورت افزایش یا کاهش ناگهانی میزان ولتاژ، توان مصرفی و میزان آمپر، مسیر جریان برق را قطع کرده از سوختن وسیله برقی جلوگیری می‌کند.

1000 الی 2000 ولت آمپر با کلید روشن و خاموش برای لوازم کم مصرف مثل گوش موبایل، کامپیوتر و .. 2000 الی 3000 ولت آمپر بدون کلید ON/OFF برای یخچال و فریز 3000 الی 5000 با کلید روشن/خاموش برای کولر گازی، پکیج و...

دلیل تأخیر در روشن شدن محافظ برق، تأخیر در ثابت شدن ولتاژ برق شهری است.

ولتاژ ورودی بیش از اندازه، باعث جریان اضافه در وسیله الکتریکی شده و ایجاد تنش کرده، در این صورت سیستم عایق داخل موتور وسیله برقی و تجهیزات آن خراب می‌شود.